Introductie NL Design System
Wat is een Design System?
Een Design System lijkt op basis van de naam vooral over ontwerp te gaan, maar het is eigenlijk een brede aanpak om mensen te helpen (nieuwe) projecten consistent en goed te bouwen.
- Communicatiemiddel naar teams die nieuwe dingen bouwen
- Stijlgids voor consistente huisstijl
- Richtlijnen voor schrijven teksten en ontwerp formulieren
- Proces om verbeteringen te testen, besluiten en uit te rollen
- Gedeelde inzichten over toegankelijkheid
- Design kit voor grafisch vormgevers en UX-ontwerpers
- Componenten bibliotheek voor ontwikkelaars
Hoewel dit verschillende middelen zijn, hebben ze allemaal als doel om makkelijker consistente, toegankelijke en gebruiksvriendelijke websites en applicaties te maken. Een goed design system ‘leeft’ dankzij nieuwe inzichten uit gebruikersonderzoek in meerdere projecten, toegankelijkheidsonderzoek en terugkoppeling door developers en designers die van de onderdelen gebruik maken.
Basisonderdelen voor de hele overheid
NL Design System bevat componenten, patronen en richtlijnen, aangevuld met vele huisstijlen van organisaties die meedoen. Allemaal basisonderdelen waarover je afspraken kunt maken, gebruikersonderzoek kunt doen en van elkaar kunt leren.
Juist overheidsorganisaties hebben baat bij één duidelijke set herbruikbare basisonderdelen. Hierdoor kunnen vele kleinere organisaties meeliften op het onderzoek en de ontwikkeling door anderen, en iedereen kan een steentje bijdragen door kleine verbeteringen aan te dragen.
Voor de eindgebruiker is het essentieel dat het gebruik van een site of applicatie duidelijk, toegankelijk en voorspelbaar is. Nog veel meer als voor een levensgebeurtenis, zoals een verhuizing, gebruik gemaakt moet worden van verschillende applicaties van verschillende organisaties.
Als ook nieuwe inzichten en gebruikersonderzoek gedeeld worden, kunnen we daar met z'n allen betere richtlijnen, componenten en thema's mee maken. Deze nieuwe versies kunnen dan gebruikt worden in alle applicaties die met NL Design System zijn gebouwd en zo direct de gebruikerservaring van vele eindgebruikers verbeteren.
Eén geteste toegankelijke huisstijl voor iedereen?
In Nederland hebben de vele overheidsorganisaties een eigen identiteit en huisstijl. Rijkhuisstijl is voorbehouden voor de Rijksoverheid en mag door alle andere organisaties, zoals gemeentes, niet gebruikt worden. Dit is een belangrijk verschil met bijvoorbeeld GOV.UK, die wel één huisstijl kent die door lokale overheiden gebruikt mag worden.
Met het NL Design System kan de hele overheid in Nederland samenwerken aan een begrijpelijke, gebruiksvriendelijke én toegankelijke online dienstverlening. Een dienstverlening die logisch en samenhangend is, maar niet per se uniform, want binnen de afspraken blijft er ruimte voor de eigen identiteit van overheidsorganisaties.
Door thema's te maken met beschikbare design tokens kunnen applicaties super snel gebruik maken van dezelfde componenten, zélfs als deze door een andere organisatie gebouwd zijn. Deze thema's kunnen dan weer goed getest worden op toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid en voor de verschillende applicaties van een organisatie hergebruikt worden (zelfs als deze door verschillende leveranciers zijn gebouwd).
Samen werken aan een herbruikbare componenten bibliotheek
Het NL Design System bestaan uit een community van 430+ leden, een multidisciplinaire groep van geïnteresseerden van verschillende overheidsorganisaties en bedrijven die met overheden werken. Deze community heeft een gedeelde ambitie om niet telkens het wiel opnieuw uit te vinden, maar wil ook niet geblokkeerd worden in de ontwikkeling van nieuwe applicaties.
Om zoveel mogelijk context te hebben bij het ontwikkelen van een component en gebruik te maken van de inzichten van anderen, hebben we ook een gedeelde "levende" backlog. Deze bevat de gedeelde informatie over eisen en status van componenten en bij wie het component ontwikkeld wordt.
Om te voorkomen dat deze wens voor compleetheid de ontwikkeling van applicaties blokkeert, werken we met z'n allen volgens "het estafettemodel" voor gedistribueerde ontwikkeling. Kortgezegd kan zo voor de componenten die nog niet in de componenten bibliotheek beschikbaar zijn snel een eigen versie gemaakt worden. Deze versie wordt in grote lijnen gebouwd volgens de architectuur, maar hoeft niet compleet te zijn. Andere organisaties die dit component vervolgens ook goed kunnen gebruiken, kunnen dan helpen deze completer te krijgen. Uiteindelijk voldoet het component én is het op meerdere plekken getest en verbeterd. Dit component komt dan in NL Design Systems "hall of fame".
Zo'n "hall of fame" component:
- Heeft documentatie van alle configuratie-opties, en beschrijft het beoogd gebruik
- Is getest met thema’s van diverse organisaties
- Heeft algemene documentatie over toegankelijkheid
- Heeft waar nodig contentrichtlijnen
- Wordt "in productie" gebruikt in tenminste twéé websites
- Is succesvol meegenomen in toegankelijkheisonderzoek en gebruikersonderzoek waarvan de uitkomsten beschikbaar zijn
Met een aantal actieve organisaties werken we toe naar deze breed inzetbare componenten bibliotheek. De organisaties en componenten die zij maken kun je vinden onder de NL Design System organisatie op Github.